Een fundamenteel aspect van emotionele gezondheid is het vermogen om onze eigen gevoelens te herkennen, benoemen en uit te drukken. Dit biedt ons de mogelijkheid om ons gedrag te begrijpen vanuit onderliggende gevoelens, gedachten, intenties en verlangens.
Het uiten van onderdrukte emoties speelt een cruciale rol bij het verwerken van traumatische ervaringen en de integratie van innerlijke delen. Het is echter essentieel om intern helder te voelen wat je nodig hebt, te begrijpen wat je behoeften zijn, en dit effectief aan anderen te communiceren in je dagelijks leven. Deze vaardigheid vormt de basis voor goede zelfzorg en innerlijk leiderschap.
Niet iedereen leert dit op een gezonde manier. Een voorbeeld hiervan is een moeder die zich bewust werd van de impact op haar emotionele gezondheid doordat haar gevoelens er niet mochten zijn tijdens haar opvoeding. Ze had moeite om haar emoties te herkennen, raakte vaak in paniek en voelde zich onveilig in haar eigen lichaam. Bij het verkennen van de diepere lagen van haar lichaam en gedachten werd duidelijk dat ze niet de mogelijkheid had gekregen om haar eigen gedrag te begrijpen vanuit onderliggende gevoelens, gedachten en emoties. Hierdoor was ze niet in staat zichzelf goed te begeleiden, wat resulteerde in veel spanning in haar lichaam. Deze spanning diende als bescherming tegen het voelen, waardoor ze haar gevoelens had geleerd te onderdrukken. Bovendien werd regelmatig een kindertijdstrauma getriggerd door een moederlijk trauma, waardoor bepaalde gevoelens als per definitie onveilig werden ervaren.
Ze streefde ernaar te voorkomen dat haar eigen dochter hetzelfde zou ervaren. Daarom leerde ze haar dochter al op jonge leeftijd om gevoelens te benoemen en te accepteren, zodat het kind een veilige ruimte had om haar emoties te uiten. Tijdens dit traject was het echter ook noodzakelijk voor de moeder om zelf te leren haar eigen gevoelens te omarmen, benoemen en accepteren. Door hiermee te oefenen met haar partner en later met haar dochter, kon ze zichzelf helen van wat er vroeger niet mocht zijn en alsnog welkom mocht worden. Hierdoor creëerde ze een veiligere basis voor het uiten van gevoelens, zowel voor zichzelf als haar kind. Dit bracht niet alleen begrip op een dieper niveau voor haar eigen gedrag en dat van haar kind, maar ook een groei in gezond basisvertrouwen.
Het erkennen en omarmen van emoties kan leiden tot diepere, authentiekere veilige relaties, zowel met onszelf als met anderen. Het is belangrijk te realiseren dat het omarmen van onze eigen gevoelens, zelfs als volwassene, helend kan werken en ons leven kan verrijken. Dit proces kan leiden tot een groei in gezond basisvertrouwen.
